Mevrouw de voorzitster,
Dames en heren volksvertegenwoordigers,
Ik ben blij dat ik u vandaag voor het eerst mag toespreken als minister van Buitenlandse Zaken, Europese zaken en Buitenlandse Handel.
Eerlijk gezegd ben ik ook heel blij om mijn taak te kunnen hervatten na vijf-en-een-halve week afwezigheid.
Deze woensdag vormt de start van een hele reeks bijeenkomsten die ons in de gelegenheid zullen stellen om eerlijke, constructieve en kwaliteitsvolle gedachtewisselingen te houden.
Gedachtewisselingen die bovenal nuttig zijn voor onze respectieve werkzaamheden, elk binnen onze prerogatieven.
***
U hebt allen mijn Beleidsverklaring kunnen lezen die, samen met het regeerakkoord, de visie belichaamt die ik tijdens dit mandaat wil uitdragen.
Naast deze documenten is er nog de Algemene Beleidsnota, die u een overzicht geeft van wat er vanaf volgend jaar zal worden ondernomen.
Ik zal me in de inleiding op deze bespreking dus concentreren op de algemene filosofie en de thema’s die ik centraal wil stellen.
Uiteraard zullen de punten die hier aan bod komen in de loop van deze legislatuur uitvoerig worden besproken met het Parlement in de marge van onze Commissiewerkzaamheden.
***
Het buitenlands beleid is een bijzonder domein binnen een context die voortdurend in beweging is.
Een context die de voorbije jaren vaak onstabiel was – dat moeten we toegeven.
Een context die blijft veranderen, uur na uur, dag na dag.
In deze fluctuerende omgeving moet ons buitenlands beleid solide en coherent zijn om effectief te zijn.
Daarom moet het op sterke pijlers rusten.
De kern van ons buitenlands beleid wordt gevormd door de belangen van België en zijn burgers. Dat is de eerste pijler.
We moeten dit in ruime zin bekijken. Het gaat om onze economie, onze veiligheid en onze uitstraling in het buitenland.
Dit beleid zou echter tekort schieten als het enkel op de belangen van ons land zou berusten.
Het moet ook op een tweede pijler kunnen steunen.
Dat zijn onze waarden en onze principes; de waarden en principes die de rode draad vormen doorheen onze geschiedenis en die onze hedendaagse samenleving vormgeven.
Het zijn de waarden die wij elke dag verdedigen in dit Parlement: democratie, vrijheid, verdediging van de mensenrechten.
Maar ook een internationaal kader gebaseerd op het respect van de regels.
U zult deze twee pijlers steeds als een rode draad in ons beleid zien terugkomen.
Ik zal samen met u ook een aantal instrumenten, methodes en sleutelmomenten overlopen die deze pijlers in de praktijk moeten verankeren.
***
Ons buitenlands beleid is – en blijft – een afspiegeling van ons land: open voor de wereld.
U weet net zo goed als ik dat we in een land leven dat sterk geïntegreerd is in een geglobaliseerde wereld en dat de internationale handel in deze context een van de belangrijkste hefbomen van onze economische groei blijft; om meer welvaart en meer banen te creëren, maar ook om de duurzaamheid van ons sociaal model te garanderen.
In de huidige crisis is het dan ook van essentieel belang dat we al het mogelijke doen om deze belangrijke bron van groei voor ons land te benutten. De terugkeer van de federale bevoegdheden inzake buitenlandse handel naar de minister van Buitenlandse Zaken biedt daartoe een uitgelezen kans.
In deze context zal België pleiten voor de ontwikkeling van een ambitieus en inclusief Europees handelsbeleid en een efficiënte interne markt waarin alle landen met elkaar verbonden zijn en samenwerken.
In een sterk Europees project leidt het succes van de enen naar het succes van anderen. Met verantwoordelijkheidszin en solidariteit gaan we er collectief op vooruit.
Maar of het nu in Europa is of elders in de wereld, is het voor onze bedrijven, onze kmo’s belangrijk te kunnen werken in een eerlijke, billijke, open en transparante omgeving waar echter ook regels gelden die toepasbaar zijn en toegepast worden.
Wij werken daar elke dag aan op ons niveau; maar ook binnen de internationale instanties.
We zullen er sterk op blijven toezien dat deze handel op een meer transversale manier doordrongen wordt van onze waarden, die we ook delen met onze Europese partners.
Ik denk dan bijvoorbeeld aan het respect voor de mensenrechten – wat u in de beleidsnota hebt kunnen lezen – of aan de duurzame ontwikkeling.
Tijdens deze regeerperiode wil ik hiervoor dan ook alle instrumenten benuttenwaarover ik beschik ; of het nu gaat om mechanismen voor exportfinanciering, de organisatie van economische missies of van reizen naar het buitenland of de ontvangst van de talrijke buitenlandse delegaties die naar België komen om de handel en de investeringen te ondersteunen.
***
Ik zal ook het imago en de reputatie van België in het buitenland ter harte nemen.
De uitstraling van ons land vormt een geheel, een puzzel waarin elk stukje belangrijk is.
Het gaat om een België dat zeer actief is op het internationale toneel – dat in de VN-Veiligheidsraad zetelt – dat initiatieven neemt binnen de Europese Unie, bijvoorbeeld in het kader van de rechtsstaat.
Het gaat ook om een innovatief België dat op de wereldmarkt wordt vertegenwoordigd door creatieve, efficiënte en performante ondernemingen
Maar het gaat vooral om een talentrijk België dat fier de successen van zijn burgers in de kijker stelt; of het nu op economisch, cultureel, academisch of sportief vlak is.
Ik vergeet niet dat onze burgers met al hun knowhow onze beste ambassadeurs zijn.
Zij zijn onze nationale trots in het buitenland. En we zijn het onszelf verplicht om aan hun zijde te staan.
***
Als minister van Buitenlandse Zaken sta ik – zoals onze hele diplomatie – ten dienste van de Belgen die hier wonen maar ook van de Belgen in het buitenland.
Tijdens de COVID-19-crisis hebben onze diplomatieke en consulaire posten er alles aan gedaan om de gestrande Belgen over de hele wereld bij te staan.
Dit is slechts de meest recente illustratie van de rol die Buitenlandse Zaken speelt in het leven van onze medeburgers die in het buitenland wonen of er op reis zijn.
***
Dames en heren volksvertegenwoordigers,
Het buitenlands beleid dat ik wil voeren kan niet worden bestempeld als een beleid dat “openstaat voor de wereld” als het geen hoger doel wil nastreven – namelijk bijdragen aan de vrede en de internationale veiligheid.
Hier in West-Europa hebben wij het geluk dat we al meer dan een halve eeuw lang in duurzame vrede leven.
Dat is een realiteit die men op andere continenten niet altijd kent.
De “uitzonderlijke situatie” waarin wij leven mag ons niet doen vergeten hoe fragiel de vrede is.
Overal om ons heen breken conflicten uit.
Deze oorlogen brengen niet alleen schade toe aan de mensheid – de daden die worden gepleegd zijn al te vaak afschuwelijk.
Dat mensen zo het leven verliezen, is onaanvaardbaar, ongeacht in welk conflict ze stierven of welk onrecht hen is aangedaan.
De conflicten kunnen ook directe gevolgen hebben voor ons land.
Nog niet zo lang geleden bleek een oorlog op 4000 kilometer van onze grenzen een bedreiging te zijn voor onze veiligheid – in onze straten, in onze metro’s en in de openbare ruimte.
De strijd tegen het islamitisch terrorisme moet dan ook worden voortgezet in de Sahel, in Afghanistan en tegen Daesh in Syrië en Irak.
België zal een belangrijke rol blijven spelen in deze internationale inspanningen en blijft een land waarop onze partners kunnen rekenen.
Wie Syrië en Irak zegt, denkt ook aan Belgische Foreign Terrorist Fighters of FTF.
In kampen in Syrië zitten kinderen die het slachtoffer zijn van de keuzes van hun ouders.
Ik maak me zorgen om hun lot.
Ons land zal blijven zoeken naar officiële kanalen en instanties om de afstamming van deze kinderen na te gaan.
Zo kan repatriëring worden overwogen, in coördinatie met de lokale autoriteiten in Noordoost-Syrië.
Uiteraard zal ons land ook goed blijven samenwerken met Turkije in de aanpak van FTF die er werden aangehouden met het oog op hun uitwijziging.
Onze aanpak van FTF en hun kinderen kan evolueren in functie van wijzigende omstandigheden, maar ze zal altijd het voorwerp uitmaken van een consensus binnen de regering.
***
Dames en heren volksvertegenwoordigers,
In het licht van deze grote internationale uitdagingen moeten we onze geopolitieke positionering zo goed mogelijk afstemmen.
Wij zijn ons daarbij terdege bewust van de toegevoegde waarde van de Europese Unie.
De Europese Unie die in de eerste plaats op zichzelf moet kunnen rekenen.
Daarom zal België de ontwikkeling van een echt Europees buitenlands en defensiebeleid blijven steunen: de Unie heeft een geloofwaardig veiligheids- en defensie-instrument nodig dat wordt ondersteund door adequate militaire en civiele capaciteiten.
Dat is in het Europese belangmaar ook in het belang van haar NAVO-partners.
Een echt Europees buitenlands beleid betekent een Europese Unie die zowel intern als extern sterk is.
Het motto van ons land is “eenheid maakt macht”, en dit motto is perfect van toepassing op de Europese constructie.
Deze eenheid moeten we te allen tijde behouden. Ook in het licht van de grootste uitdaging die ons de komende maanden te wachten staat: het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie (Brexit).
Ik blijf ervan overtuigd dat een gunstig partnerschap voor ons – Europeanen – en voor Londen mogelijk is.
Dit bevriende buurland – waarmee we een gemeenschappelijke geschiedenis, een gemeenschappelijke markt en dezelfde fundamentele waarden hebben gedeeld – moet een eersteklas partner blijven voor de Unie en voor België.
Ik blijf daarom streven naar een evenwichtig akkoord, dat personen, ondernemingen, goederen en diensten een zo ruim mogelijke toegang biedt tot onze respectieve markten. Het zal er ook op aankomen om een nauwe samenwerking tot stand te brengen in alle domeinen die van belang zijn zoals bijvoorbeeld veiligheid.
Natuurlijk is zo’n partnerschap alleen mogelijk onder eerlijke voorwaarden op het gebied van regels en concurrentie; anders bestaat het risico dat de hele integriteit van het Europese project op de helling wordt gezet – wat niet aanvaardbaar is.
Samen met mijn collega’s van de regering zal ik er alleszins – en met name in het geval van een harde brexit – over waken dat de overgang zo pijnloos mogelijk verloopt voor onze ondernemingen, die – moet ik u eraan herinneren – tot de meest blootgestelde horen op het Europese niveau.
Ik verwijs hier ook naar het fonds dat de gevolgen van de Brexit opvangt waarvan België zoals u weet een van de initiatiefnemers was tijdens de onderhandelingen over het meerjarig financieel plan. Oorspronkelijk hadden we gehoopt dat we het niet nodig zouden hebben, maar gezien de huidige situatie zullen we ervoor zorgen dat dit fonds in de eerste plaats toegankelijk is voor de meest getroffen landen.
***
Voor een sterke Europese Unie staat België ook volledig achter het concept van strategische autonomie.
Dit betekent geenszins dat we op onszelf willen terugvallen, maar het heeft alles te maken met een gezond en slim beheer van onze economische middelen, onze internationale betrekkingen en de banden die we smeden met betrouwbare partners die onze wereldvisie delen.
De Verenigde Staten is er één van.
Het resultaat van de presidentsverkiezingen zou moeten leiden tot een vernieuwing van de trans-Atlantische betrekkingen en een hernieuwde betrokkenheid van de Amerikaanse partner op multilateraal niveau.
België streeft naar een relatie die meer gebaseerd is op dialoog, zonder uit het oog te verliezen dat de uitdagingen van gisteren in één verkiezing niet fundamenteel zijn veranderd.
***
Ons diplomatiek beleid moet ons in staat stellen te reageren op problemen die rijzen buiten de invloedssfeer van onze Europese en trans-Atlantische bondgenoten.
Ten aanzien van China zijn wij voorstander van een actief multilateraal engagement.
Maar dit moet gepaard gaan met meer wederkerigheid in onze handelsbetrekkingen en met een echte vooruitgang op het gebied van de mensenrechten.
Dichter bij huis zijn we verontrust over de rol van Turkije.
Het land gedraagt zich al enige tijd op een manier die indruist tegen de Europese belangen en de stabiliteit in het nabuurschap.
Van Syrië, de Oostelijke Middellandse Zee tot Nagorno-Karabach – we verwachten van Turkije dat het een deel van de oplossing is, en niet het probleem.
Wij zullen ons binnen de EU actief inzetten om onze betrekkingen te conditioneren en tegelijkertijd de dialoog met het land te versterken.
Ook de NAVO is één van de fora waar een openhartige dialoog moet plaatsvinden.
Onze relatie met Rusland is al even complex. Rusland is nog steeds een belangrijke strategische speler waarmee we in dialoog moeten blijven.
Maar de destabiliserende acties van dit land, onder meer in Oekraïne en Wit-Rusland, zijn onaanvaardbaar.
De uitvoering van de Minsk-akkoorden als oplossing voor het Oekraïense conflict blijft de basis van ons standpunt zoals bepaald binnen de Europese Unie
België keurt ook de rol van Moskou in de crisis in Wit-Rusland af en pleit voor een oplossing die de wil van het Wit-Russische volk respecteert.
Wat dat betreft steunen wij het voorstel tot bemiddeling van de OVSE.
Zij aan zij, onafhankelijk en in veiligheid. Dat is wat ons land Israël en Palestina toewenst.
Ons land steunt samen met de Europese partners de hervatting van een geloofwaardig vredesproces dat uitgaat van het internationaal recht en de in het verleden vastgelegde parameters.
Het komt erop aan trouw te blijven aan de algemene doelstelling: een rechtvaardige en duurzame vrede, die door beide partijen moet worden geconcretiseerd.
Deze vrede is immers onbereikbaar als de ene partij de andere bijvoorbeeld het recht op veiligheid ontzegt, of als men obstakels opwerpt die een oplossing in de weg staan, zoals het geval is met de kolonisatie.
In deze complexe omgeving hoop ik dat België en zijn Europese partners hun inspanningen voortzetten om met één stem te spreken en een positieve invloed uit te oefenen op de dialoog en de onderhandelingen tussen Israëli’s en Palestijnen.
In Afrika moeten we blijven ijveren voor de ontwikkeling van een continent waar de mensen in vrede leven.
We zullen onze Afrikaanse partners dan ook steunen bij het consolideren van hun democratische instellingen.
We zullen ook samenwerken met andere actoren, zoals de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie, om conflicten te helpen voorkomen, bemiddeling te ondersteunen en verzoening te bevorderen.
Ik heb deze boodschap trouwens vanmorgen nog overgemaakt aan de Minister van Buitenlandse Zaken van Ethiopië, met wie ik deze ochtend een ontmoeting had.
In het gebied van de Grote Meren en in de Sahel zet België zich in voor vrede en voor een waardig en veilig leven voor iedereen.
Ik heb de diensten van Buitenlandse Zaken ook gevraagd om ter beschikking te blijven van de Bijzondere Commissie “Congo – Koloniaal verleden”, die bijdraagt aan een even onmisbaar als noodzakelijk werk van herdenking.
***
Dames en heren volksvertegenwoordigers,
In onze inspanningen om bij te dragen aan de vrede en de veiligheid in de wereld vormen onze waarden onze leidraad.
Verbrande LGBT+ vlaggen, die hebben we onlangs nog gezien.
Vrouwen die dagenlang demonstreren voor het recht om over hun eigen lichaam te beschikken.
Meisjes die tot een huwelijk worden gedwongen.
Demonstranten die gevangen zitten omdat ze een mening hebben geuit.
Leiders die het algemeen belang opofferen voor hun eigen belangen.
Veel van onze democratische waarden worden in vele landen in de wereld ondermijnd. Maar zelfs bij ons, laat ons dat niet vergeten, horen we nog al te veel retoriek die in strijd is met deze fundamentele waarden.
België zal zijn waarden onvermoeibaar blijven verdedigen in zijn bilaterale betrekkingen, in de Europese Unie en in de verschillende internationale fora waarin ons land actief is.
België zal de universaliteit, de ondeelbaarheid en de onderlinge afhankelijkheid van de mensenrechten verdedigen.
Wij zijn er namelijk van overtuigd dat de eerbiediging van deze meest essentiële rechten kan zorgen voor duurzame vrede, welvaart en welzijn in elke samenleving.
Het is op basis van deze overtuiging dat we deze principes overal ter wereld willen uitdragen, telkens wanneer dat mogelijk is.
Respect tonen voor de integriteit van een persoon. Zijn menselijkheid erkennen. Hem toegang geven tot justitie. Hem de meest fundamentele vrijheden laten genieten. Dit alles draagt bij aan de politieke en sociaaleconomische stabiliteit van een land.
In dezelfde geest moet ook gendergelijkheid – laat ons dat niet vergeten – bovenaan onze agenda blijven staan en ik zal er in ons buitenlands beleid een transversale prioriteit van maken.
***
Een bijzonder belangrijk evenement waaraan ik zal deelnemen is de Universele Periodieke Evaluatie van België binnen de Mensenrechtenraad.
Die is gepland voor 5 mei en zal zich buigen over de eerbiediging van de mensenrechten in België.
We zullen deze oefening open en transparant benaderen, in goede coördinatie met mijn federale collega’s, de deelstaten en het maatschappelijk middenveld.
Ik beschouw deze bijeenkomst als een essentiële stap in onze kandidatuur voor een zetel in de Mensenrechtenraad in 2023-2025.
Uiteraard moeten we in dit dossier blijk geven van geloofwaardigheid en leiderschap.
***
Naast de mensenrechten is het respect voor de rechtsstaat een van de kernwaarden van het buitenlands beleid dat ik zal voeren.
Vorige week nog nam België deel aan de eerste peer review in de Europese Unie.
Dit is een opmerkelijke stap vooruit.
De aanzet is gegeven door mijn voorganger Didier Reynders, die geen enkele moeite heeft gespaard om dit te realiseren.
België zal de uitvoering ervan op de voet volgen: het respect voor de rechtsstaat maakt deel uit van het toetredingscontract tot de Europese Unie.
Ons land zal zich trouwens even hard inzetten voor de bevordering van de rechtsstaat buiten de grenzen van de Unie.
In dezelfde geest zal België een internationale orde blijven verdedigen die gebaseerd is op het respect van de rechtsregels, of het nu gaat om de internationale verdragen, de resoluties van de Veiligheidsraad of de internationale handelsregels.
Onze burgers en onze ondernemingen hebben deze garanties en rechtszekerheid nodig.
Degenen die ze met voeten treden en de internationale verdragen schenden, mogen in geen geval ongestraft blijven.
We blijven ook internationale gerechtigheid sterk en zichtbaar steunen, in de vorm van een effectief en gerespecteerd Internationaal Strafhof.
België voert ook een actieve ontwapeningsdiplomatie en krijgt hier internationale erkenning en respect voor.
Ons land zal tijdens deze legislatuur op dezelfde weg voortgaan.
De belangrijkste afspraak van 2021 is de Toetsingsconferentie van het Verdrag inzake de niet-verspreiding van kernwapens.
België zal een actief, open en dynamisch deelnemer zijn.
Ons land zal zich van meet af aan inzetten bij de formulering van het Europese standpunt, met bijzondere aandacht voor de controlemechanismen van de ontwapening en voor het verkleinen van de nucleaire risico’s.
***
België heeft een multilaterale traditie, om logische en voor de hand liggende redenen.
Voor de complexe problemen waarmee we op mondiaal niveau te maken hebben, kunnen geen doeltreffende oplossingen worden gevonden als die niet door alle betrokken landen worden besproken, aanvaard en uitgevoerd.
Het vormen van een internationale consensus heeft geen zin en zal ook geen tastbaar effect hebben als er geen inclusief en verenigend debat over is gevoerd.
De multilaterale weg is de moeilijkste maar ook de meest veelbelovende weg om een blijvende verandering in gang te zetten.
Dit in tegenstelling tot de gemakkelijke en comfortabele weg van de onderlinge overeenkomsten, waarvan de uiteindelijke impact op het mondiale niveau zeer beperkt blijft.
Het is waar dat de resultaten van het multilateralisme onze verwachtingen niet altijd inlossen.
We zouden snellere oplossingen willen, en een efficiëntere, rechtvaardigere werkmethode.
Maar het is door middel van dialoog en multilaterale actie, hoe tijdrovend die ook zijn, dat we erin zullen slagen om veranderingen teweeg te brengen op lange termijn.
Transactionele relaties hebben slechts een tijdelijk effect. Hoewel ze de betrokken partijen meteen tevreden stellen, hebben ze vooral negatieve gevolgen voor degenen die zijn uitgesloten.
Ze vormen de kiem van toekomstige conflicten.
Het multilateralisme dat wij verdedigen heeft enkel baat bij efficiënte internationale organisaties, “fit for purpose”.
Daarom zullen wij hervormingen steunen waar nodig, met name in de Verenigde Naties, de Wereldgezondheidsorganisatie maar ook de Wereldhandelsorganisatie.
***
Als ik het over multilateralisme heb, kan ik niet anders dan iets te zeggen over de acties die België de afgelopen twee jaar in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft ondernomen.
Ondanks de beperkingen die verband houden met de werking van dit orgaan en ondanks de gevolgen van de pandemie voor de normale werking ervan, heeft ons land invloed kunnen uitoefenen en zijn stempel kunnen drukken op een aantal situaties.
België heeft gepleit voor de bescherming van kinderen in gewapende conflicten via een aantal instrumenten maar ook door aanbevelingen te laten goedkeuren voor de landen die met deze problematiek te maken hebben.
In de Sahel en West-Afrika was België penhouder, waardoor met name de crisispreventie en de bemiddeling in postelectorale contexten kon worden versterkt.
Door middel van een aantal resoluties heeft ons land ervoor gezorgd dat de humanitaire hulp Syrië kon blijven bereiken.
België zat ook de werkzaamheden van het Sanctiecomité voor Somalië voor en trad op als facilitator van de Veiligheidsraad voor de tenuitvoerlegging van de resolutie over het akkoord over het Iraanse kernprogramma.
Ook hier richtte ons land zich op sterke thema’s als mensenrechten, respect voor het internationaal humanitair recht en de internationale justitie. Ik stel voor om samen met u op dit thema terug te komen tijdens een speciaal hieraan gewijde sessie in januari. We zullen een gedetailleerde balans opmaken van deze twee drukke jaren.
***
Dames en heren volksvertegenwoordigers,
Tot slot wil ik het hebben over onze instrumenten voor het buitenlands beleid en in het bijzonder over de volgende grote afspraken voor België.
Ik hoop dat u hebt begrepen dat ik een realistische kijk heb op ons buitenlands beleid.
Nee, ons land kan niet alles doen. Het kan niet de hele tijd overal zijn.
Onze invloed, onze menselijke en budgettaire middelen zullen geen enkel effect hebben als we ze tevergeefs op alle fronten tegelijk inzetten.
Om resultaten te bereiken, moeten we de beste actiemiddelen kiezen en optreden daar waar we een rol kunnen spelen.
***
De bilaterale diplomatie is de basis van ons netwerk. Ze stelt ons niet alleen in staat om te behandelen wat op dit niveau moet worden behandeld, maar dient ook om een dynamiek te creëren en allianties te genereren in multilaterale fora. Het een werkt niet zonder het ander.
We hopen allemaal dat we in 2021 opnieuw de mogelijkheid krijgen om internationale missies te organiseren, inclusief prinselijke missies en staatsbezoeken.
De diplomatie is gebaseerd op menselijke contacten, maar wordt ook gekenmerkt door haar flexibiliteit: we zullen ons optreden dan ook aanpassen aan de context waarin we opereren.
Naast onze Europese buren en partners ben ik van plan om zo snel mogelijk naar Londen te reizen, waar we de basis moeten leggen voor een nieuwe relatie, en naar Washington, waar we een nieuwe dynamiek op gang hopen te brengen. We plannen ook een bezoek aan China, ter gelegenheid van de herdenking van vijftig jaar diplomatieke betrekkingen. We moeten een geëngageerde dialoog blijven voeren met dit land. Ik zal natuurlijk ook andere strategische spelers in deze wereld bezoeken, om redenen die u zich gemakkelijk kunt voorstellen. De agenda ligt niet vast, we hebben vijf en een halve week werk gemist. U zult begrijpen dat er nog dingen moeten worden vastgelegd. Niet alleen de internationale diplomatie maar ook de actualiteit zal een rol spelen bij het plannen van de reizen.
***
We moeten ook erkennen dat België alleen soms moeilijk vooruitgang kan boeken.
Bilaterale contacten volstaan niet.
In die gevallen zijn er de multilaterale fora.
Het gebeurt vaak dat ons land zich bij andere landen voegt om meer gewicht te krijgen. Ik denk hier in de eerste plaats aan de Europese Unie.
Maar we kunnen ook optreden binnen andere, zogenaamde like minded landengroepen om onze invloed te vergroten en echt het verschil te maken.
In 2021 zal België het Benelux-voorzitterschap op zich nemen en we zijn van plan om dit grondig aan te pakken.
Bijvoorbeeld door met één stem te spreken over een aantal sleutelthema’s binnen de Unie of door gezamenlijke missies te ondernemen naar het buitenland.
Samen met Luxemburg en Nederland wil ik ook zeer concrete dossiers identificeren die een bijzondere investering verdienen omwille van hun potentiële impact op het dagelijkse leven van onze burgers.
***
Meer in het algemeen zal ik in de loop van mijn mandaat veel aandacht besteden aan onze buurlanden: we delen grenzen, economische belangen en maatschappijvisies.
Deze gemeenschappelijke visie en verwachtingen van de stichters van de EU zullen bijzonder nuttig zijn tijdens de denkoefening in 2021 over de toekomst van Europa.
In dit verband steunen wij de inspanningen van de hoge vertegenwoordiger Josep Borrell voor meer beslissingen met gekwalificeerde meerderheid in buitenlandse zaken.
Wij moeten onszelf de middelen geven om met één stem te spreken en gezamenlijk op te treden op het wereldtoneel.
Na 2021 volgt er nog een ander belangrijk mandaat: in 2024 zal België het Voorzitterschap van de Europese Unie op zich nemen.
Op die manier zal ons land een uitstekende positie bekleden om invloed uit te oefenen op de Europese agenda en vanop de eerste rij bruggen te bouwen tussen de lidstaten.
***
Wij zullen in een aantal regio’s ook voortwerken op basis van een globale aanpak: België is actiever, krijgt meer erkenning en is vooral doeltreffender wanneer Buitenlandse Zaken de krachten bundelt met Ontwikkelingssamenwerking, Defensie, Justitie en de Belgische politie.
Voor de uitwerking van deze globale aanpak denk ik in de eerste plaats aan Centraal-Afrika en de Sahel waar de verschillende betrokken Departementen gezamenlijk moeten optreden.
***
Om al deze uitdagingen aan te gaan – en het zijn er veel – moet ik kunnen rekenen op efficiënte, enthousiaste vrouwen en mannen die zich zeker zullen kunnen ontplooien in een valoriserende job.
De pandemie heeft onze manier van werken veranderd.
Buitenlandse Zaken heeft aangetoond in staat te zijn om de continuïteit en de opvolging van dossiers in deze uitzonderlijke omstandigheden te waarborgen.
Een van mijn prioriteiten zal zijn om dit departement en het netwerk van Belgische posten verder te moderniseren, om ze zo goed mogelijk af te stemmen op de grote omwentelingen van onze eeuw.
Ik wil ook kunnen rekenen op een diplomatie die evenwichtiger is en niet discrimineert, op welk gebied dan ook: gender, afkomst, handicap of seksuele geaardheid.
Ik heb u al gezegd hoezeer gendergelijkheid een transversale kwestie wordt in de aanpak van Buitenlandse Zaken, en we moeten dan ook bij onszelf kunnen beginnen.
***
Mevrouw de voorzitster,
Dames en heren volksvertegenwoordigers,
Wat België niet heeft in termen van omvang, fysiek dan toch, in vergelijking met wereldmachten als de Verenigde Staten of China, compenseert het grotendeels met zijn internationale expertise, zijn scherpe gevoel voor dialoog, zijn pragmatisme en zijn aangeboren gevoel voor compromissen.
Deze kwaliteiten worden in de hele wereld erkend. En we zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat dit zo blijft.
België moet een betrouwbare partner zijn; en niet alleen als het om de handel gaat.
Ik ben van plan om dit vertrouwen actief te onderhouden en te versterken, op basis van een realistische – dat hebt u al begrepen – coherente en in elk geval bewuste visie.
Dat is de ambitie die ik met deze regering wil uitdragen.
Ik dank u.