Twee maanden geleden trok Sophie Wilmès de deur van de Wetstraat 16 dicht om vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken te worden maar ook federaal MR-leider. De voormalige kapitein van het Belgische schip had nog maar nauwelijks het roer overgedragen, toen Covid haar te pakken kreeg. Bijna een maand na haar ontslag uit het ziekenhuis gaat het al veel beter, hoewel het nog een hele tijd zal duren voor de aanhoudende vermoeidheid helemaal zal verdwenen zijn. Vandaag heeft ze het over de krachtlijnen die ze als MR-leider in deze regering zal verdedigen.

Hoe verloopt de overstap van de functie van eerste minister, de kapitein van een schip op een woeste zee, naar functie die wat meer op de achtergrond staat, minder zichtbaar is?

Als u het op die manier zegt, kan ik alleen maar bevestigen dat het me goed uitkomt. Ik ben van nature uit een heel discreet iemand en ik beleef er geen enkel plezier aan om in de media te komen. Op dat vlak is het dus een eerder positieve zaak.

Het is dus haast een opluchting?

Zo zou ik het niet zeggen. Als u het woord opluchting gebruikt, dan zet u een domper op mijn plichtsgevoel. Terwijl dat in al mijn keuzes domineert. Je vraagt niet om eerste minister te zijn, je wordt het. Omdat het leven je daar brengt, of omdat je een regeerakkoord hebt onderhandeld en de krachtsverhoudingen het zo bepalen. Je bent geen eerste minister, je vervult en belichaamt het ambt van eerste minister. Dit is van fundamenteel belang. Het definieert je niet als persoon. Je bent hier om een opdracht te vervullen, een missie. Ik heb het op die manier gedaan, en ik ben op dezelfde manier vertrokken, zonder enige aarzeling of moeite. Temeer daar ik mijn bijdrage zou gaan leveren aan de totstandkoming van het huidige regeerakkoord en ten dienste van België zou werken in een materie die mij enorm interesseert, nog altijd vanuit de wil om ten dienste te staan van de anderen. Dat is en blijft een leidraad in mijn leven.

Welke politieke lijn zal u als vice-eersteminister volgen tot 2024?

Het regeerakkoord is tijdens de gezondheidscrisis tot stand gekomen en is daar natuurlijk door beïnvloed.  De MR had daarvoor echter al een aantal politieke eisen die deel uitmaken van het DNA van de partij en die ze zal behouden. Willen we deze regering  laten werken, dan zullen alle partijen in de eerste plaats loyaal moeten zijn aan het meerderheidsakkoord, dat het resultaat is van een compromis. Maar binnen dit meerderheidspact wil de MR bepaalde accenten leggen: gezondheid, economisch herstel, veiligheid en milieu. Sommige punten zijn voor de MR van fundamenteel belang. Eerste punt: de gezondheid. Als eerste minister was ik van bij het begin verantwoordelijk voor het beheer van de Covidcrisis. Onze aanpak blijft dezelfde en is volledig gericht op de bescherming van de gezondheid van onze medeburgers, of het nu gaat om Covid of om andere pathologieën. De mentale gezondheid hoort daarbij. Overal om ons heen ondervinden mensen in meer of mindere mate de problemen van lockdown.

De MR zal niet veel vijanden maken… Uw partners uit de meerderheid  zullen het zeker eens zijn met deze punten.

Bij de toepassing van deze principes kunnen er meningsverschillen ontstaan. Als ik het bijvoorbeeld over de psychologische benadering van de gezondheid heb, dan leg ik een verband met levensprojecten. Het is jammer dat de economie tegenover de gezondheid wordt geplaatst. Wanneer de MR het over de zelfstandigen heeft, dan heeft dat te maken met de economie van ons land, maar ook met individuele trajecten, met de vrouwen en mannen die alles op het spel hebben gezet om hun winkel, hun kmo, hun bedrijf te ontwikkelen. Bij elke beslissing die de regering neemt, moet er rekening gehouden worden met de ondernemers en de zelfstandigen en alle levensprojecten die daarachter schuil gaan.

Was Buitenlandse Zaken een departement dat u al lang interesseerde?

Buitenlandse Zaken, dat is fundamenteel. Dat vergeten we een beetje in België. We denken: België is een klein landje, geen grote speler is op het internationale toneel. Dat is een beoordelingsfout. Als minister van Buitenlandse Zaken kan je ons land internationale uitstraling bieden. Wij zijn zoals vele landen getroffen door Covid. Als er één moment is waarop we investeringshefbomen moeten zoeken in het buitenland, dan is het nu. Dat is een echte uitdaging. Daarom is het een uitstekende keuze om de competenties Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel samen te voegen.

De ministers van Binnenlandse zaken en Justitie hebben onlangs opgeroepen tot nultolerantie ten opzichte van geweld tegen de politie. Bent u het daarmee eens?

Veiligheid wordt een van mijn prioriteiten als vice-eersteminister. Er wachten ons nog grote uitdagingen op het gebied van veiligheid. Ik ben niet bang voor iets in het bijzonder, maar de gebeurtenissen in de wereld hadden en hebben soms pijnlijke gevolgen voor de veiligheid van onze medeburgers. Wat de politie betreft voorziet het regeerakkoord overigens in de aanwerving van 1.600 politieagenten per jaar. Ik wil absoluut dat dit doel wordt bereikt. Er kan geen effectief veiligheidsbeleid zijn als er niet voldoende personeel is om het uit te voeren. Dat is de sluitsteen. Onze politieagenten moeten worden gecontroleerd op de manier waarop ze hun werk doen. Maar bovenal moeten ze kunnen werken in normale veiligheidsomstandigheden. Ze werken voor ons, dat wil ik toch even benadrukken. We moeten bescherming bieden aan degenen die ons beschermen. Er is al een omzendbrief verschenen in de zin van de “nultolerantie” en dat juich ik toe. De MR zal ook andere projecten op het gebied van Justitie krachtig ondersteunen, zoals bijvoorbeeld de strijd tegen het gevoel van straffeloosheid.

Moeten politiemensen een premie, een beloning krijgen voor hun werk tijdens de lockdown?

Dit is voor zover ik weet niet gepland. Maar in het algemeen, en dat gold ook voor het zorgpersoneel, zijn de arbeidsomstandigheden en de mogelijkheid voor politiemensen om ondanks de crisis hun job te kunnen blijven uitoefenen, het belangrijkst. Ja, er is een premie voor het zorgpersoneel en die is welkom. Maar de realiteit is dat de fundamentele vraag elders ligt, namelijk in de arbeidsomstandigheden.

Hoe reageert België op de komst van Joe Biden naar het Witte Huis na vier jaar met Donald Trump?

België is natuurlijk verheugd over de verkiezing van een nieuwe president. Maar we moeten er rekening mee houden dat meer dan 70 miljoen mensen op dhr. Trump hebben gestemd. Dit is een boodschap aan de gekozen president Joe Biden, maar ook een waarschuwing aan de buitenwereld. Dat is niet zonder belang. Maar het is waar dat de verkiezing van Joe Biden een enthousiasmerend resultaat is. In het buitenlands beleid is ook het vermogen om samen te redeneren van belang. Biden heeft geen geheim gemaakt van zijn bereidheid om zich opnieuw te engageren in deze internationale organisaties en het multilateralisme. Dit betekent niet dat hij alles gaat veranderen in het Amerikaanse buitenlandse beleid.

 

Uitbreiding van de contacten met Kerstmis:

“Ik hoop nog steeds dat de gezondheidssituatie zo evolueert dat er nog iets meer mogelijk is.”

Het Overlegcomité besliste dat de winkels vanaf dinsdag weer open mochten. Was date en prioriteit ?

“De winkels heropenen was noodzakelijk om een antwoord te bieden op het leed van duizenden Belgen, van al die zelfstandigen en handelaars. Ik denk dat het voor velen onder hen een opluchting is. Je mag nooit vergeten dat er achter een winkel vaak een levensproject schuilgaat. Natuurlijk zal dit volgens strikte regels moeten gebeuren. We moeten alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat deze heropening geen afbreuk doet aan alle inspanningen die wij allemaal hebben gedaan om het virus te bekampen”.

Voor Kerstmis zijn er niet echt versoepelingen. Is dat niet hard voor de bevolking?

“We weten dat het virus gretig gebruik maakt van bijeenkomsten en feestjes om zich te verspreiden. Spijtig genoeg is de gezondheidssituatie niet van dien aard dat er een uitbreiding van de sociale contacten mogelijk is, zoals we graag hadden gezien, en dat doet pijn. Vooral nu de eindejaarsfeesten eraan komen. Ik hoop nog steeds dat de gezondheidssituatie zo evolueert dat er nog iets meer mogelijk is, al lijkt dat momenteel niet echt realistisch.”

Vele Belgen vragen zich af wanneer ze opnieuw op een normalere manier zullen kunnen reizen, om met vakantie te gaan, te gaan skiën of op bezoek te gaan bij familie in het buitenland. Kunt u hen geen klein beetje hoop geven ?

“Hoop in ieder geval, want de toestand gaat niet eeuwig blijven als vandaag. Maar we moeten duidelijk zijn. Het hangt van de gezondheidssituatie in de rest van de wereld af. Maar wie kan voorspellen hoe het verder zal gaan? Op Europees niveau zijn de grenzen niet gesloten, maar we raden buitenlandse reizen sterk af. Ik deel de mening van mevrouw Merkel dat er een gecoördineerde, algemene aanpak moet komen.”

Adrien de Marneffe

© La Dernière Heure