– Vrije vertaling –
Beste liberale vriendinnen,
Beste liberale vrienden,
Eens te meer richt ik mij deze zondag virtueel tot u om u en uw dierbaren het allerbeste te wensen voor 2022.
Een jaar geleden keken we hoopvol uit naar het komende jaar.
De toegang tot vaccins zou het mogelijk maken om de bladzijde van COVID-19 om te slaan.
Helaas bewijst het feit dat we elkaar vandaag via een scherm ontmoeten, dat de pandemie nog niet voorbij is.
Hoewel ik uw vermoeidheid begrijp – en eerlijk gezegd deel ik die grotendeels – mogen we elke stap die we hebben gezet om de crisis te boven te komen, niet minimaliseren.
En deze stappen zouden niet mogelijk zijn geweest zonder jullie moed en veerkracht.
Moed en veerkracht zijn niet alleen nodig om de lastige maatregelen te respecteren. Ze zijn ook nodig om niet toe te geven aan verdeeldheid – om elkaar te steunen – en om samen te “verenigen”.
Ik kan u vandaag niet zeggen hoe 2022 eruit zal zien. En het is ook nog te vroeg om precies te weten wat de komst van de variant Omikron betekent.
Wat ik wel weet is dat wij vastbesloten moeten blijven om onze vrijheden zo snel mogelijk terug te winnen – ook al is het duidelijk dat geduld en voorzichtigheid nog enige tijd nodig zullen zijn.
In 2022 zullen we nog steeds moeilijke debatten hebben over hoe we de crisis moeten aanpakken.
Zij vergen van ons, politici, vooral plichtsbesef, koelbloedigheid, het vermogen om evenwichten te vinden – en zeer zeker duidelijkheid en openhartigheid.
***
We komen uit een moeilijk jaar – maar ondanks alles hebben we ook momenten van vreugde en rust gekend, waarin wij opnieuw contact konden hebben met de mensen die ons dierbaar zijn of een aantal activiteiten konden hervatten.
Wat het bestaan van onze beweging betreft, vierden we enkele maanden geleden het 175-jarig bestaan van de liberale partij in België.
In 2022 zal onze partij twintig jaar de naam “Mouvement Réformateur” dragen.
Deze stichtingsdata van onze partij illustreren ook hoezeer het liberalisme al verschillende eeuwen een positieve invloed heeft op de Belgische samenleving.
***
Als minister van Buitenlandse en Europese Zaken is er nog een verjaardag die ik vandaag onder de aandacht wil brengen.
Een verjaardag die soms wordt vergeten, maar daarom niet minder belangrijk is: die van de euro.
De euro is twintig jaar oud. Dit vertegenwoordigt min of meer een generatie.
Voor de jongsten onder ons is de euro altijd een deel van ons leven geweest en is er misschien niets uitzonderlijks aan.
Toch was 1 januari 2002 een historische datum omdat 12 landen van de Europese Unie – waaronder ons land – toen beslisten hun nationale munteenheden op te geven en een gemeenschappelijke munt in te voeren.
Vandaag gebruiken 340 miljoen burgers de euro.
Deze verwezenlijking is een van de meest concrete uitingen van de Europese integratie.
De euro heeft ons leven gemakkelijker gemaakt en onze economieën een impuls gegeven.
En er is niet alleen de euro. De Europese Unie biedt ons in het dagelijkse leven veel voordelen.
- De vrijheid om zich te verplaatsen, om te reizen – heel gemakkelijk, los van de uitzonderlijke periode die we nu meemaken / of zelfs om te studeren of zich in een andere lidstaat te vestigen;
- De vrijheid van onze ondernemers om handel te drijven op de Europese markt – de Belgische economie behoort trouwens tot de grootste begunstigden van de eengemaakte markt;
- Ik denk ook aan de verschillende regelgevingen die de Europese consumenten, en dus ook de Belgen, beschermen.
En, natuurlijk, is er één voordeel dat alle andere overtreft.
Het is zo vanzelfsprekend dat we bijna zouden vergeten dat het ons kostbaarste verworvenheid is: het geluk om te leven op een continent dat al meer dan 75 jaar in vrede leeft.
***
Europa is gebaseerd op onveranderlijke waarden – waarden die ons verenigen, die vorm hebben gegeven aan onze gemeenschappelijke geschiedenis en die verankerd zijn in onze basisteksten.
Ik weet dat u deze waarden net zo hoog inschat als ik.
Ik denk bijvoorbeeld aan:
- het recht op vrijheid en gelijkheid;
- het recht op waardigheid;
- het recht op een vrije mening en meningsuiting;
- de toegang tot justitie;
- de gelijkheid tussen mannen en vrouwen;
- of het recht om zichzelf te zijn, zonder gediscrimineerd te worden.
Deze lijst is natuurlijk verre van volledig.
Al deze waarden vormen onze gemeenschappelijke sokkel, die we onvermoeibaar moeten verdedigen.
In de eerste plaats binnen de Europese Unie zelf – omdat geen enkel land tot de EU is toegetreden zonder de criteria en vereisten ervan te kennen.
Lid zijn van de Europese Unie betekent rechten hebben, maar ook plichten.
Het is onze plicht ze te handhaven.
Wij verdedigen deze waarden ook buiten de EU, omdat zij voor ons “universeel” zijn.
“Universeel zijn” betekent niet dat deze rechten overal ter wereld worden geëerbiedigd.
Het betekent dat zij in principe zouden moeten worden gerespecteerd.
Er zijn immers nog te veel plaatsen in de wereld waar deze fundamentele rechten worden geschonden.
***
Verenigd rond de waarden, maar niet alleen dat. We moeten ook verenigd zijn rond het project.
“Eendracht maakt macht” is niet toevallig de wapenspreuk van België.
In deze crisis lag de eenheid aan de basis van mooie verwezenlijkingen zoals de vaccinatie, de goedkeuring van een nooit gezien relanceplan alsook de snelle ontwikkeling van een digitaal COVID-certificaat.
Helaas is de coördinatie tussen de lidstaten nog verre van optimaal.
Het is een kolossale taak waaraan we elke dag moeten blijven werken, want het volstaat niet verordeningen of richtlijnen aan te nemen – ook de mentaliteit moet veranderen om te vermijden dat men zich op zichzelf terugplooit wanneer de situatie moeilijk wordt.
Wij hebben alles te winnen bij een meer gecoördineerde en harmonieuze Europese werking.
***
Als ik het over eenheid heb, dan is dat ook omdat die nodig zal zijn om het Europa van morgen op te bouwen.
Een soeverein, autonoom Europa, meester over eigen lot.
Een sterker Europa betekent een sterker België.
Het Europa van morgen moet bovenal legitiem zijn.
Om deze legitimiteit te versterken, is zeker politieke wil nodig.
Maar bovenal hebben we u nodig: geëngageerde en overtuigde burgers naar wie wordt geluisterd en die worden begrepen.
Hoewel ik overtuigd eurofiel ben, weet ik ook dat de Europese constructie volmaakt noch afgerond is.
Zovele zaken moeten worden herbekeken, in termen van efficiëntie – transparantie – en relevantie.
Daarom werd de Conferentie over de Toekomst van Europa georganiseerd
Een uniek transnationaal project van burgerconsultaties om collectief de richting van de Unie van morgen te bepalen.
Laten we ervoor zorgen dat dit initiatief al zijn beloften nakomt.
2022 wordt een cruciaal jaar voor de Europese Unie in termen van geloofwaardigheid en legitimiteit.
Het Europa van morgen moet ook in een strategisch licht worden gezien.
We moeten een beleid voeren dat ons minder afhankelijk maakt van de rest van de wereld, zonder ons er evenwel van los te snijden.
We moeten bijvoorbeeld onze Europese industrie en onze productieketens beter ontwikkelen op gebieden die van essentieel belang zijn voor onze samenlevingen.
Laten we lering trekken uit de pandemie, zodat we in de toekomst niet meer dezelfde chaotische taferelen meemaken als bij de aankoop van beschermingsmateriaal in het buitenland.
Het betekent dat onze eigen bedrijven en KMO’s – en onze eigen deskundigheid – weer centraal moeten komen te staan in het proces. Tegelijkertijd betekent het dat we onze bevoorradingsbronnen moeten diversifiëren.
We moeten ons innovatief tonen en voorop lopen bij het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe technologieën.
We hebben zoveel talent te promoten – vooral in België. Neem bijvoorbeeld vaccins: onze excellentie op dit gebied staat buiten kijf.
Het is ook met dergelijk beleid dat we antwoorden zullen formuleren op de grote geostrategische uitdagingen van vandaag en de dreigingen die daaruit kunnen voortvloeien.
Strategische autonomie moet ons toelaten te voorkomen dat bepaalde wereldspelers over drukkingsmiddelen beschikken die de krachtbalans in ons nadeel doen kantelen.
En als ik dat zeg, denk ik onmiddellijk aan het probleem van de energie-onafhankelijkheid.
Een kwestie waarover ook op federaal niveau wordt gediscussieerd.
U weet dat de MR sterk heeft ingezet en zich zal blijven inzetten voor een leefbare toekomstige energiemix voor België – geloofwaardig op economisch en ecologisch vlak – en voor betaalbare energie voor iedereen.
Tot slot, vergeet ik ook de kwestie van onze defensie en veiligheid niet, met alle onzekerheden die voortvloeien uit een onstabiele wereld.
De recente gebeurtenissen rond Oekraïne en Rusland zijn daar een perfecte illustratie van.
We moeten bouwen aan een Europees defensiebeleid dat deel uitmaakt van de NAVO als hoeksteen van onze veiligheid.
Dit zijn allemaal projecten waarvoor we ons in 2022 zullen blijven inzetten.
***
In 2022 zal ik onze idealen, in het belang van de Belgen, blijven overbrengen aan mijn Europese en internationale ambtgenoten – maar ook, als vice-eersteminister, aan de tafel van de federale regering.
Om samen met mijn liberale collega-ministers in de verschillende regeringen, samen met uw verkozenen, samen met onze partijvoorzitter, de grote zorgen van het land te blijven aanpakken.
Gezondheid, veiligheid, steun voor onze economie en onze zelfstandigen.
Maar ook een grote zorg aan het begin van dit jaar: de sterke prijsstijgingen, in het bijzonder van de energie.
Dit is een realiteit die wordt vastgesteld op basis van de cijfers – maar die vooral voelbaar is in ons dagelijks leven.
Tijdens het begrotingsconclaaf van dit najaar hebben wij een pakket concrete maatregelen goedgekeurd om de gevolgen voor uw portemonnee, maar ook voor het budget van de ondernemingen, te beperken.
En we zullen nog meer moeten doen.
U kunt er in ieder geval op rekenen dat wij deze strijd zullen blijven voeren, met een voortdurende focus op de middenklasse.
Wij zullen blijven pleiten voor een verhoging van de koopkracht voor ALLE werknemers.
Tot slot wil ik u een meer persoonlijke boodschap meegeven om 2022 mee te beginnen.
Ik wens u alle geluk toe, zowel privé als professioneel.
Ik kijk ernaar uit om u allemaal weer te zien.
Zorg goed voor u zelf.
Ik omhels u, al is het nog vanop afstand.