Eind december komt er een einde aan het tweejarige mandaat van België in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, de zesde keer sinds de oprichting van de VN in 1945. In deze laatste weken staan nog enkele belangrijke kwesties op de agenda die kaderen binnen de prioriteiten van het Belgisch buitenlands beleid.
Iran en de Democratische Republiek Congo/MONUSCO
Als facilitator van de Resolutie 2231 (die het nucleaire akkoord van juli 2015 tussen Iran en de “P5+1”, bestaande uit China, de Verenigde Staten, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Rusland en Duitsland heeft goedgekeurd) zal België zijn laatste halfjaarlijks verslag aan de Raad voorleggen. Ook zal het mandaat van de stabilisatiemissie van de VN in de Democratische Republiek Congo (DRC), MONUSCO, verlengd moeten worden.
Kinderen in tijden van gewapend conflict
België zal werken aan de afronding van de conclusies van de Veiligheidsraad over de kwestie “Kinderen in tijden van gewapend conflict”, die het mogelijk moeten maken om dit probleem beter aan te pakken op het terrein, bijvoorbeeld in Nigeria, de Filippijnen, de Democratische Republiek Congo en Mali. Dit is een concreet resultaat van ons mandaat als voorzitter van de werkgroep van de Veiligheidsraad over kinderen en gewapende conflicten. België heeft de voorbije jaren enorm geïnvesteerd in dit dossier en zal op 9 december een (virtueel) evenement organiseren over de rol van de vredesoperaties van de Verenigde Naties op het gebied van kinderbescherming.
Op drie en vier december zal vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès de Veiligheidsraad toespreken tijdens twee debatten op hoog niveau over de hervorming van de veiligheidssector en over de samenwerking tussen de Afrikaanse Unie (AU) en de Verenigde Naties, georganiseerd door Zuid-Afrika. Vanwege de gezondheidssituatie zullen de debatten virtueel plaatsvinden.
Hervorming van de veiligheidssector, een cruciale kwestie
De hervorming van de veiligheidssector is van cruciaal belang omdat daarmee de basis wordt gelegd voor duurzame vrede, belangrijk dus ook voor de vredeshandhavingsoperaties van de Verenigde Naties. Het bestrijkt een breed spectrum van activiteiten die niet beperkt zijn tot het leger, maar ook politie, justitie, beheer van de buitengrenzen en douane omvat.
Tijdens het debat over de hervorming van de veiligheidssector zal minister Wilmès het belang van de eerbiediging van de mensenrechten, het belang van de rechtsstaat en de betrokkenheid van de hele samenleving bij deze processen benadrukken. Zij zal het belang dat België hecht aan deze problematiek onderstrepen, zoals blijkt uit onze actieve deelname aan de opleidings- en capaciteitsopbouwmissies van de EU in de Sahel, de Centraal-Afrikaanse Republiek en Irak bijvoorbeeld. Deze lopen parallel met onze bijdragen aan de vredeshandhavingsoperaties van de Verenigde Naties. Voor minister Wilmès moet de coördinatie tussen de internationale organisaties die betrokken zijn bij de hervorming van de veiligheidssector worden versterkt om tot synergiën te komen en de uitwisseling van ervaringen te bevorderen.
Samenwerking tussen de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties
Het versterken van de samenwerking tussen internationale organisaties zal ook deel uitmaken van de boodschap die minister Wilmès zal brengen tijdens het debat over het bestaande partnerschap tussen de AU en de Verenigde Naties. België waardeert de inspanningen in het kader van deze samenwerking, die twaalf jaar geleden geformaliseerd werd en de minister wil de AU steunen deze inspanningen verder te zetten.
De inspanningen en de behaalde successen, met name met betrekking tot de gezondheidscrisis, mogen echter niet verhullen dat er nog verbeteringen nodig zijn, zowel institutioneel als thematisch. De minister zal ook het belang benadrukken van transitionele justitie in het werk van de AU. Het is een noodzakelijk instrument in de aanpak van vroegere schendingen van de mensenrechten met het oog op verzoening binnen de samenleving en het tot stand brengen van de rechtsstaat en de democratie.
België is ook tevreden over de grotere rol die de AU speelt bij het bevorderen van een positieve regionale dynamiek in Centraal-Afrika en kijkt uit naar het Congolese voorzitterschap van de Afrikaanse Unie in 2021. De complementariteit tussen de AU en de subregionale organisaties enerzijds en tussen de AU en de Verenigde Naties anderzijds is essentieel voor het uitwerken van oplossingen die lokaal gedragen worden.